Over de Tjonger/ Kuinder…Oase van rust

De rivier de Tjonger, ook wel de Kuinder genoemd, is tamelijk onbekend in ons land en misschien juist daardoor een oase van rust. Het schilderachtige water vormt de natte verbinding in de driehoek tussen Drenthe, Friesland en Overijssel. Het is een paradijs voor watervogels, zoals de grutto, de wulp en de kievit, maar ook voor rustige watersporters.

Tekst Epco Ongering/ Eric van Staten

Fotografie Watersport-TV

We starten onze vaartocht in Friesland, om precies te zijn in Echtenerbrug aan het Tjeukemeer. Het dorp wordt ook wel de Merenpoort genoemd, omdat het vanuit het Zuiden de toegang tot het Friese merengebied vormt. Wij varen de omgekeerde weg, van Friesland naar het Zuidoosten. Daar ligt op een dag varen een van de mooiste en rijkste natuurgebieden van ons land, het Nationaal Park Weerribben-Wieden.

De Pier Christiaansloot is de verbindingsweg naar de rivier de Tjonger. Het is druk als we voor de brug even moeten wachten. Om ons heen krioelen kleinere boten, ongeduldig tot het licht van de brug op groen gaat. En weg sprinten ze. Op de splitsing met de rivier aangekomen gaan de meeste boten bakboord uit, naar links, richting de oorsprong van de rivier in het Noordoosten helemaal bij Oosterwolde.

Ten behoeve van de scheepvaart is er in 1776 iets ten noorden van de splitsing een kanaal gegraven om de Tjonger op de route naar de rivier de Linde te kunnen omzeilen. Het werd de Helomavaart, gegraven in opdracht van de familie Heloma en wordt vanwege deze adellijke familie ook Jonkersvaart genoemd.

Rechts af

Wij hadden al besloten om naar rechts af te slaan, richting Langelille, een dorpje met amper 250 inwoners. We varen onder de Kuunderbrege door en worden direct overweldigd door de rust. Een plasje, de Et Wiede, ligt voor ons. Een paar takken in het water markeren waar we kunnen varen. Veel water hebben we ondanks de geringe diepgang van onze motorboot (60 centimeter) niet meer onder de kiel.

We kabbelen rustig verder. Onze aandacht wordt getrokken door een grote schare vogels die om onze boot vliegt. Eén met de natuur geldt hier letterlijk. De Tjonger meandert verder door het landschap. Na iedere bocht doemt weer een nieuw fraai beeld op, wat het varen hier extra leuk maakt. Even verderop horen we stemmen. Een groep dames op leeftijd is aan het zwemmen. We groeten, maar niemand reageert.

Rustig tokkelend varen we richting Schoterzijl. Het haventje voor de sluis, ligt vol met motorboten. Het is er gezellig druk. Bij de sluis, die open staat, springen jongeren vanaf de brug te water. Het is broeierig warm. Iedereen lijkt met dit warme weer te willen zwemmen. Maar boven het landschap voor ons wordt de lucht steeds donkerder. Het is nog droog, maar de vraag is: hoe lang nog? Voor de zekerheid ritsen we de kuiptent dicht. Terwijl we bezig zijn, horen we de eerste druppels op het tentdak tikken, gevolgd door een enorme plensbui. We zijn precies op tijd om de boot van binnen droog te houden. De ruitenwisser draait op volle toeren als we een weg zoeken door het smalle, met riet omgeven vaarwater.

Bochten

Langzaam naderen we het plaatsje Kuinre. Vroeger lag dit aan de rand van de Zuiderzee, maar sinds de inpoldering zie je aan de zuidwestkant alleen het akker- en grasland van Flevoland. We bewegen rustig richting de sluis. Voordat we kunnen bellen, zien we de deur langzaam open gaan en het licht van rood naar groen springen.

De sluiswachter komt vanuit zijn kantoor om de landvasten aan te pakken en vraagt: ‘’Hebben jullie regen gehad? Jullie boot is helemaal nat. Hier is geen spetter gevallen”. Het is rustig op deze zomerse dag want we zijn de enige boot in de Kuinresluis. Via de Lende varen we Kuinre uit, richting Ossenzijl. Het vaarwater zit vol bochten en door het hoge riet wordt het zicht vaak ontnomen. Voor iedere bocht minderen we snelheid want soms doemen tegenliggers met flinke snelheid op.

Op de vaarkaart lijkt onze eindbestemming Ossenzijl dichterbij dan het in werkelijkheid ligt. Gelukkig hebben wij geen haast. Onder de Burgemeester van der Veerbrug kunnen we makkelijk door en de Provinciale ophaalbrug draait open als we komen aanvaren. Tien minuten later liggen we in Jachthaven De Kluft. Wat een pareltje is deze Tjonger, zelfs als je deze met matig weer afzakt.

Bekijk de video en klik HIER! (https://www.youtube.com/watch?v=RYNfmkC_ybA)