Alternatieve Elfstedentocht...met een boot

De kans om de Elfstedentocht te schaatsen, wordt steeds kleiner. Varend kan gelukkig altijd. Je kunt de route afleggen met een sloep, een motorjacht of een zeilboot met gestreken mast, als de boot maar niet dieper steekt dan 1.30 meter en onder de 2,40 meter hoge vaste bruggen door kan. 

Net zoals de schaatsers beginnen we onze Elfstedentocht in Leeuwarden. Vanuit de Friese hoofdstad vertrekken we over de Zwette, ook wel de Sneekertrekvaart genoemd, richting Sneek. Onmiddellijk varen we door rustgevend Fries landschap met eindeloos lijkende weides, zwartbont vee en zacht ruisende bomen in de verte. Het dorpje Scharnegoutum is de aankondiging dat we in de buurt van de tweede Elfstedenplaats zijn aangekomen. Sneek is een echte watersportplaats met twee grote nautische bedrijventerreinen. Een armada aan huurboten krioelt om ons heen. In Sneek is de Waterspoort een rustiek monument. De poort uit 1492 is misschien wel het meest gefotografeerde gebouw van de provincie. Van Sneek naar IJlst, Elfstedenstad nummer drie, is maar een paar kilometer varen over de Geeuw. IJlst ontving al in 1268 stadsrechten en is dus ondanks slechts 3000 inwoners een echte stad. Aan alles merk je dat het nabijgelegen Sneek de toeristen wegzuigt. In IJlst kom je vooral voor de rust. 

Karakteristiek

We nemen de Wijde Wijmerts, op weg naar de stad Sloten. We passeren een scheepswerf in Osingahuizen en zien richting Heeg talloze zeiltjes traag tussen de weilanden door glijden. Samen met de koeien vormen de zeiltjes een karakteristiek Fries vergezicht. In het nijvere plaatsje Woudsend passeren we de fraaie molen en over het ondiepe Slotermeer zetten we koers naar het Zuiden. IJlst vonden we al een klein stadje, maar Sloten spant met 700 inwoners wat dat betreft de kroon. Even buiten het centrum meren we af, eten een snack en bewonderen de korenmolen. Aan alles lees je af dat deze stad vroeger een belangrijke rol heeft gespeeld in de handel. Na de pauze gaan we in westelijke richting het Slotermeer op. 

Parel

We varen Balk binnen. Met de schilderachtige Luts, de gracht die dwars door het dorp loopt, mag dit gerust een Friese parel worden genoemd. Schaatsers beginnen hier pijn te krijgen, wij genieten nog volop van het adembenemende Friese landschap. Aan het eind van de middag gaan we over de Alde Karre naar Galamadammen, een pleisterplek op de doorvaart tussen de Fluessen en de Morra. Hier kunnen we overnachten en onze elektrische sloep weer opladen. De volgende ochtend komen we over het Johan Frisokanaal aan bij Stavoren, een schattig stadje aan het IJsselmeer met jachthavens binnen en buiten de dijken. 

Buitenom

We varen door richting Hindeloopen. Schaatsers gaan binnendijks over de Dyksfeart, wij kiezen ervoor om buitenom een stukje IJsselmeer mee te pikken. Hindeloopen is al even leuk als de andere Friese plaatsen. We slaan alle toeristische attracties zoals het schaatsmuseum over en varen direct over de Aesterfaart door naar Workum, een van de oudste Friese steden. Dat is goed te zien op de Merk, een plein met veel klassieke gebouwen. Vanuit Workum is het een uurtje varen naar Bolsward, een stad met fraaie stadsgrachten. Het is er rustig en daarom zetten we over de Harnzer feart koers naar Harlingen, de enige Friese stad aan de Waddenzee en de vertrekplaats voor veel pontverbindingen met de Waddeneilanden. In Harlingen zijn meerdere laadplekken, onder andere aan de Kanaalweg en bij de Tjerk Hiddessluizen. Hier overnachten we en vertrekken pas weer als onze accu’s helemaal zijn opgeladen en onze magen zijn gevuld met heerlijke visspecialiteiten.

Heen- en weer

Op onze laatste vaardag beginnen we met een korte etappe naar Franeker, de stad die bekend is als het centrum van de kaatssport. Wij varen door over de Rie, de Blikfaart en de Feinsumer Feart naar Bartlehiem, het legendarische plaatsje waar de Elfstedenschaatsers het heen- en weer stuk over de Dokkumer Ee moeten afleggen. In Dokkum heb je het gevoel dat je bijna aan het eind van de Elfstedenroute bent, maar dat is niet waar. Vanuit de plaats waar in 754 Bonifatius werd vermoord, is het nog zeker twee uur varen voordat we de lang verwachte contouren van de stad Leeuwarden zien. 

Geen Elfstedenkruisje voor ons bij de finish, maar herinneringen aan een geweldige tocht. 

Tekst Epco Ongering

Fotografie Watersport-TV/Jelte van der Meer