KAAPSTAD- De Friese Angela Brandsma is schipper tijdens de Musto Clipper Round the World Race en finishte vorige week met haar team als vijfde tijdens de etappe van Punta del Este naar Kaapstad. Het winnende team Gosh had tien dagen en vijftien minuten nodig voor de oversteek van de Zuid-Atlantische Oceaan. Brandsma en haar bemanning deed er 21 minuten langer over. We blikken met Angela in Kaapstad terug op deze etappe. En blikken vooruit op de volgende die de zeilers naar Australië voert.
Door Diana Bogaards
“Dit was voor de Clipper Race de snelste oversteek sinds tien jaar”, vertelt Angela, die zich haar finishdebuut in Kaapstad nog lang zal herinneren. “Je zit in één keer heel dicht bij de wal. De bemanning is natuurlijk niet meer gefocust, terwijl de zeilen nog naar beneden moeten en er nog van alles moet gebeurden. Dat was behoorlijk stressvol. Toen kwam er ook nog vanuit die Tafelberg een storm van veertig knopen. Geen pretje, maar het is allemaal goed gegaan.”
Ondertussen wachtte op de kade een ‘onwijze verrassing’, om de woorden van Brandsma te gebruiken. Haar ouders waren spontaan overgekomen. “Dat was heel gaaf. Ik wist dat ze naar Seattle zouden komen, maar ik had ze hier nooit verwacht. Donderdag hadden ze het er thuis over, vrijdag hebben ze geboekt en zaterdag zaten ze in het vliegtuig.” Terwijl Brandsma zich op zee verbaasde over de ongebruikelijke radiostilte: “Op de boot hebben we WhatsApp, dus we kunnen elkaar texten. De laatste dagen vond ik het al zo stil. Zeker omdat het tot de climax kwam. Ineens hoorde ik niets meer, maar ze zaten natuurlijk in het vliegtuig. Ik moest echt keihard huilen toen ik ze zag.”
Windwak
Die laatste twee dagen tot de finish waren ongelofelijk spannend. Team Power of Seattle Sports koos voor een zuidelijkere koers dan de rest van de vloot. Brandsma: “Dat was echt super. We hadden veel wind en kwamen in één keer heel dicht bij nummers twee en drie. In 24 uur hadden we 80 mijl goed gemaakt op de top twee, dus toen lagen we nog maar 8 mijl achter ze. Vervolgens moesten we naar binnen toe (noordelijk richting Kaapstad) en was die windvoorspelling ineens veranderd. Als gevolg daarvan kwamen wij iets langer in het windwak terecht dan de anderen. Zo verloren we in één nacht 60 mijl op die nummers twee en drie. Wij waren volledig gefocust op een podiumplek, maar plotseling waren we weer met Tongyeong in gevecht voor plek vier en vijf. We krijgen maar één keer per 24 uur voorspellingen aan boord. In dat etmaal is dat windwak zich anders gaan gedragen en voeren wij er middenin. Daardoor verloren we de vierde plek. Maar omdat we de scoring gate hebben gewonnen, pakken we drie punten extra. Die plus zes punten voor onze vijfde plek maakt dat we de score voor een tweede plaats hebben.”
Tactische keuze
Aan het begin van de etappe ging Team Power of Seattle Sports aan de leiding toen Brandsma besloot om voor de scoring gate te gaan. “Dat was een tactische keuze. Ik wist dat dat verlies zou opleveren. We zaten al iets boven de rhumb line (de boog die alle lengtegraden onder dezelfde hoek kruist), dus voor ons was het ongeveer 100 mijl extra. We gingen aan kop en zouden daardoor als eerste door de scoring gate gaat en dan heb je drie punten in de pocket. Het was daarna nog 3000 mijl, waarin nog heel veel kan gebeuren. De teams die de scoring gate hebben genomen, zijn allemaal achter ons gefinisht. Dus het was uiteindelijk voordeliger om die niet te nemen.” Het verlies van Power of Seattle Sports bleef beperkt tot de vierde positie en daarmee ook de vierde plek in de Ocean Sprint, de gemeten tijd tussen twee vooraf ingestelde lengtegraden.
“Veel beslissingen die je neemt, hebben ook te maken met hoe de crew zich voelt. Het was heel onstuimig. We hadden al drie nachten onder spi gezeild. Ze vonden het lastig sturen, dus dat kostte veel energie. Iedereen was moe. Toen hebben we op een avond besloten om de spi naar beneden te halen. Als we dat niet hadden gedaan, hadden we misschien nog een puntje van de Ocean Sprint kunnen meepakken. Maar ik ben tevreden met de punten voor een tweede plek. In het totaalklassement verandert er in de top vijf helemaal niks. We komen alleen iets dichterbij, want we staan vierde op nog maar één punt achter de nummer drie. We doen gewoon mee in de top. Als we consequent in de top vijf varen, dan komt het podium in zicht. Het is een marathon, geen sprint.”
Risicomanagement
In tegenstelling tot veel van zijn concurrenten is de zeilgarderobe van Power of Seattle Sports nog intact. Dat is belangrijk, want elk team krijgt maar één set zeilen voor de hele race. Brandsma: “Daarom ben ik blij met hoe we op bepaalde momenten conservatief varen. Je moet finishen met de zeilen en die moeten hijsbaar zijn. Ze moeten de wind kunnen vangen en je moet er mee vooruit kunnen komen. Anders krijg je na de finish strafpunten. Elk team heeft een tegoed van vijfhonderd pond voor zeilreparatie. Daar bovenop krijg je per vijfhonderd pond een strafpunt, wat afgekapt is op vijf punten. Er zijn best wel wat boten die daar al op zitten. Het einde van de race vanuit Seattle naar Panama en van Panama de Atlantische Oceaan over, is allemaal spinnakerwerk. Dan gaat het er wel om wie er nog fatsoenlijke spinnakers heeft. Dus mijn doel is om dan maar iets conservatiever te zijn en toch nog steeds top vijf te varen.”
Slagveld
Aan de vooravond van de start in Portsmouth voorspelde Brandsma al dat zeeziekte een belangrijke factor zou worden en dat is ook gebleken. “De eerste etappe was echt een slagveld. Ik had achttien crew. Op de ene wacht had ik op een gegeven moment nog maar twee mensen aan dek, op de andere wacht drie mensen. De rest was allemaal ziek. Benedendeks was het gewoon een slagveld. De mensen die de wereld omgaan, gaan nu wel beter. Van de nieuwe bemanningsleden die aan boord komen, zijn sommigen vier of vijf dagen uit de running. Maar goed, de etappes zijn lang genoeg, dus die komen er vanzelf wel uit.”
Volgende etappe
In Kaapstad verlaten vier bemanningsleden Team Power of Seattle Sports en komen acht nieuwe aan boord. “Natuurlijk is dat lastig, maar het is onderdeel van de race”, aldus Brandsma, die deze week een dag met de nieuwe bemanning gaat trainen. “Er zijn ook negen mensen die al vanaf de eerste etappe aan boord zijn, dus er zijn nu meer coaches. Zij kunnen ook helpen om de nieuwe crew te coachen. Al moet je ervoor waken dat dat niet altijd dezelfde mensen die taak uitvoeren. Ik heb daarom de vaste kern de opdracht gegeven om een plan te maken hoe ze dat coachen gaan aanpakken. Het is de bedoeling dat zij straks zelf de boot gaan runnen. Als ze tegen problemen aan lopen, dan ben ik er natuurlijk voor ze.”
Pittig
Op 16 november start de etappe van Kaapstad naar de westkust van Australië. Een pittige race van 4.800 nautische mijlen langs Kaap de Goede Hoop en door de beruchte Roaring Forties. Op de vraag hoe ze haar bemanning op deze 25 dagen hardcore zeilen voorbereidt, antwoordt de Friese schipper: “Dat kun je niet echt. De mensen die nieuw zijn, hebben nog nooit op de oceaan gevaren. Laat staan vier weken achter elkaar. Het duurt acht tot tien dagen voordat die echt in hun ritme komen en snappen hoe het operationeel werkt aan boord. Dat maakte die eerste etappe ook zo zwaar. Toen waren alle achttien bemanningsleden nieuw. We hadden daarbij gelijk vijftig knopen wind in de Golf van Biskaje. Het was direct volle bak. Naar Kaapstad toe hadden we ook 51 knopen, maar dat was prima voor de mensen die al langer aan boord waren en de windhoek was oké. In de Golf van Biskaje heb je de hele wasmachine van golven en was het aan de wind. Nu hadden we een soort van ruime wind en dat is relaxter. Deze komende etappe is het ook wel veel ruime wind. Al weet je het nooit. Het weer wordt steeds minder goed te voorspellen. Je hebt gewoon echt van die stormwolken. Ik heb daarom een regel aan boord. Het moment dat zoiets naar ons toe komt, gaat de spinnaker naar beneden. Als we nog geen rif hebben, gaat die erin. We gaan er vanuit dat in iedere dreigende wolk zestig knopen wind zit. Daarmee hebben we al een paar keer onszelf gered. Ik ben daarin heel conservatief.”
Alles uit de kast
De volgende etappe draagt de naam Roaring Forties, refererend aan een band van sterke westenwinden tussen 40° en 50° breedtegraad op het zuidelijk halfrond. De term ‘Roaring Forties’ is in de 17e eeuw door zeelieden bedacht en verwijst naar een gebied dat bekend staat om zijn krachtige en aanhoudende winden. In combinatie met grote golven en een woelige zee zijn de Roaring Forties een iconisch en zeer gerespecteerd zeilgebied. Voor de Clipper-zeilers is het belangrijk om droog en warm te blijven. Daarvoor zullen ze alles uit de kast trekken. In de eerste plaats de HPX Gore-Tex Pro Ocean smock en salopette van Musto.
De Clipper Round the World Race is te volgen via www.clipperroundtheworld.com.
